Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka do alimentów.
W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy” (uchwała Sądu Najwyższego z 16.12.1987 r., III CZP 91/86). Sąd Najwyższy podkreśla, że składają się na nie „potrzeby materialne i niematerialne (…). Obydwa te rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko ich łączne zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję. (…) Są one uzależnione od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej i dotychczasowej stopy życiowej.” Przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się więc nie tylko zapewnieniu dziecku biologicznego przeżycia (minimum egzystencji) ale także stworzenie mu normalnych warunków bytowania, odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia i innym okolicznościom konkretnej sprawy, jeżeli uprawniony nie może zaspokoić swych potrzeb własnymi siłami. Rodzice w zależności od swych możliwości są więc obowiązani, zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego), według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Należy jednak podkreślić, że usprawiedliwionymi są własne potrzeby uprawnionego, a nie potrzeby członków jego rodziny, czyli np. rodzica z którym dziecko mieszka.
Nie można pominąć także tego, że w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że „dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku” (uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86).
Wskazać także trzeba, że w razie dochodzenia alimentów w sądzie uprawniony (a w praktyce jego przedstawiciel ustawowy) powinien przedstawić wyjaśnienia i dowody pozwalające na ustalenie sumy pieniężnej, która płatna miesięcznie pozwoliłaby na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego dziecka. W przypadku wydatków, które nie są ponoszone w każdym miesiącu (np. związanych z nabywaniem ubrań, podręczników dla dziecka, wyjazdami wakacyjnymi dziecka), wskazane jest wyliczenie średniej miesięcznej takich wydatków. Istotne jest to, że jeżeli są to wydatki typowe dla każdego dziecka, nie jest konieczne ich szczególne dokumentowanie (poprzez dołączanie do pozwu o alimenty np. kopii rachunków, paragonów, faktur), gdyż sąd określając zakres świadczeń alimentacyjnych korzysta w dużym stopniu z zasad doświadczenia życiowego. Udokumentowania wymagają jednak z całą pewnością wydatki nietypowe, jak np. wydatki związane z leczeniem specjalistycznym (koszty leków, wizyt lekarskich itp.).